B U R H A N İ Y E

       COĞRAFİ KONUM : Burhaniye, Balıkesir’in Kuzey Ege Bölgesi sınırları içinde, Edremit Körfezi’nin doğusunda  yer alan  düz ve verimli topraklardan oluşan  ova üzerinde kurulmuş şirin bir ilçedir. Doğusunda Havran , kuzeyinde Edremit , Güneyinde Gömeç , güneydoğusunda ise Bergama ile komşudur.

      Balıkesir - İzmir - Çanakkale  yol ayrımı üzerinde bulunması, hem ulaşımı kolaylaştırmakta hem de  ilçenin turistik önemini arttırmaktadır.

      İlçe Merkezi denizden 4 km. içeride olup, denizden 10 m. yüksekliktedir. Başta Ören olmak üzere, İskele, Öğretmenler Mahallesi, İğdeburun, Adyar, Orjan-Denetko  gibi sayfiye yerleri deniz kıyısında olup, kilometrelerce uzunlukta  plaja sahiptir.

          İKLİM : Akdeniz ve Ege iklimlerinin karakteristik özelliğini gösterir. Kış ayları ılık ve yağışlı, yaz ayları ise sıcak  ve kurak geçer.Bölge, kara ve denizin ısınma farkından doğan Meltem ve İmbat rüzgarlarının etkisi altındadır. Özellikle yaz aylarında güneşin bunaltıcı etkisini azaltan İmbat rüzgarları, yörenin simgesi haline gelmiştir.

       Altınoluk’la birlikte Burhaniye-Ören, Alp Dağlarından sonra Dünyanın en yoğun Oksijenine sahiptir ve Oksijen Çadırı olarak adlandırılmaktadır.

           ULAŞIM : Balıkesir - İzmir - Çanakkale yol ayrımı üzerinde bulunan Burhaniye’den  bu üç ilimize günün her saatinde otobüs buluna bilmektedir. Ayrıca  Bursa, Ankara ve İstanbul  gibi büyük illerimize de  her gün sabahtan  gece yarısına kadar  çeşitli saatlerde otobüs vardır.

      İlçe girişinde kurulan ve üç yıldır hizmet vermekte olan  Körfez Havaalanı da  ilçeye ulaşımda çok önemli bir olanak sağlamaktadır. THY  haftada iki gün  karşılıklı olarak  İstanbul - Burhaniye seferleri yapmaktadır.

İlçemizin çevre il ve ilçeler ile önemli merkezlere karayolu ile uzaklığı şöyledir :

        TARİHÇE : Şehrin tarihçesi, bilinebilen ilk yerleşim yeri olan ve bugünkü İskele Mevkii yakınlarında  Lidya Kralı KREZÜS’ ten çok önceleri kurulan  ANAHOR veya PİDASUS adlarıyla anılan büyük bir  şehir ile başlar.

    M.Ö. 1443 yılında , ilk kez  MYSİA  bölgesi halkı tarafından inşa edilmiş olan kent, Antik Çağda  ADRAMYTTEİON’a  bağlı olarak kalmış ve tarih boyunca da  ADRAMYTTEİON ( latince adıyla ADRAMYTTİON ) veya ADRAMYTTUM  adları ile birlikte anılmıştır. ADRAMYTTEİON adı Lidya Kralı KREZÜS’ün  kardeşi  ADRAMYS’ten kaynaklanır. ADRAMYS , savaşlarda harap olan kenti yeniden inşa ettirmiş ve kendi adını vermiştir.

    Tarih kitapları Edremit Körfezi’nin çok eski çağlardaki en önemli yerleşim yerinin Eski Edremit diye bilinen, bugünkü Ören İskelesi yanında bulunan Karataş Mevkii’nden itibaren  8 km.lik bir daireyi kapsayan  ADRAMYTTEİON olduğunu yazar. Tarihçiler ADRAMYTTEİON’un  civarında TROYA, PERGAMON ve TAİP gibi ünlü şehirlerin bulunduğunu , o devirde bölgedeki tek Anayasa Mahkemesinin ADRAMYTTEİON’da  olduğunu ve kentin Hukuk Merkezi olarak anıldığını belirtirler.

      Romalıların istila devrinde Edremit ile birlikte Roma İmparatorluğu topraklarına katılmış olan kent,bu devirde kültürel bakımdan çok önemli bir yerde bulunmaktaydı.

      Daha sonraları Bizans İmparatorluğu egemenliğine giren şehir bu dönemde önemini giderek kaybetmiş ve bu topraklar üzerinde sık sık yaşanan savaşlardan dolayı günümüze çok az sayıda tarihi eser kalmıştır.

      Selçuklu İmparatorluğu’nun  yükselme devrinde  bu  imparatorluğun  egemenliğine giren kente, Selçuklu İmparatoru KILIÇ ASLAN tarafından Sınır Komutanı olarak  TAYLI BABA gönderilmiş; TAYLI BABA bölgeyi Bizanslılardan tamamen temizlemiş ve dağınık halde yaşayan halkı bugünkü Taylıeli Köyü’nün olduğu yerde toplayarak burayı kendine merkez yapmıştır. Ancak bölgenin dağlık ve genişlemeye elverişsiz olması yüzünden Taylıeli Halkını daha sonra bugünkü Memiş    Mahallesi’nin olduğu düzlüğe taşımıştır.

      Selçuklular’ın dağılması ile Karesioğulları’nın eline geçen kent,1323 yılında da Osmanlı İmparatorluğu’na bağlanmıştır.  1484 yılında ise bugünkü Kızıklı Köyü’ne doğru uzanan Su Kemeri’ne atfen  KEMER adını almıştır.

     1866 yılına kadar Edremit’e bağlı bir Bucak olan kent, 1867 yılında bağımsız İlçe olmuştur.

     19. yy’da  Sultan Abdülhamit zamanında oğlu BURHANETTİN’in adına  atfen ilçenin adı BURHANİYE olarak  değiştirilmiştir.

      Milli Mücadele döneminde tüm Ege Bölgesi ile birlikte işgale uğrayan Burhaniye 08.EYLÜL.1922’de kurtulmuştur.

TARİHSEL VE KÜLTÜREL ÇEVRE 

            ÖREN   : Eski Edremit olarak bilinen tarihi kent Adramytteion’un yerleşim alanı olan Ören’de  bugün o devirlere ait tarihi kalıntılara pek rastlanamamaktadır. Bunun nedeni de , şehrin tarih boyunca sık sık istilaya uğrayıp savaşmak zorunda kalması ve 1090 yılında tamamen terkedilmesidir. İnşaat sektörünün hızla gelişmesiyle izleri bugün tamamen kaybolmuş olan bu antik kentten geriye Hellenistik Roma ve Bizans devirlerine ait kabartma taşlar ve sütunlar kalmıştır.

      KAYA  SUNAKLARI  :   Yöremizde 1995 yılından beri, Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı  Doç. Dr. Engin BEKSAÇ Başkanlığında yapılan arkeolojik yüzey araştırmaları sırasında; benzerleri ancak Doğu ve Orta Avrupa Ülkelerinde görülen, Türkiye’de ise çok sınırlı örnekleri bulunan “ Kaya Sunakları ” tespit edilmiş ve ilk kez Doç. Dr. Sayın Engin BEKSAÇ tarafından bilim, arkeoloji, kültür ve turizm çevrelerinin dikkatine sunulmuştur.

       Edremit Körfezi’nin güneyindeki Madra dağının eteklerinde, özellikle de Burhaniye ilçesinde yoğun şekilde karşılaşılan  Kaya Sunakları, plan bakımından Antik Çağın tapım yerlerinden farklıdır. Temel antik dini merkezler, tapınak yapılarını barındırırken; Kaya Sunaklarının bulunduğu alanlarda ise, en azından bugüne kalacak kadar sağlam dini yapılara önem verilmemiştir. Bunun nedeni, Kaya Sunaklarının temsil ettiği dinsel düşünüş tarzının doğayla bütünleşmeyi gerektirmesi ve merkezinde bir Ana Tanrıçanın olduğu bu dinin, Ana Tanrıçayı Kaya Sunağı ile özdeşleştirmesidir. Kaya, Tanrıçanın Eşiyle birlikte oturup evrendeki canlıları yönettiği “İkili Taht ” olarak görülmekteydi. Dini törenler, evrensel yapının işlerliğini göz önüne  sermek için yapılırdı. 

       Kaya Sunaklarındaki ayinler büyük olasılıkla evren yapısını sembolize ediyordu. Bunun için, önce Ana Tanrıça kültüne bağlı seçilmiş insanlar Kaya Sunağının önünde bulunan düz bir alanda toplanır, sonra da alanın etrafındaki havuzlarda arınırlardı.

      Böylelikle törene ve adakların Tanrıçaya sunulmasına hazır hale gelirlerdi ki, bunun için kaya sunaklarının çevresine nişler oyulmuştu. Sunakta toplanan gruptan belirli kişiler seçilerek, Tanrıçanın sırlarına ulaşmak için kayanın zirve noktasına götürülür ve orada bulunan havuzda kanla yapılan arınma töreninden sonra da Ana Tanrıça ve Eşini sembolize eden “ İkili Taht ” önünde  kendilerine ‘Tanrıçanın Bilgisi’ fısıldanırdı . 

       Kaya Sunakları, Cilalı Taş Devrinden beri var olan tanrılaştırılmış doğa ve bereket inancının en güzel örnekleridir .

       Hisarköy Kaya Sunağı , Kaplan Sivrisi Akrapolü , Bahadınlı Köyü Dedekaya Anatanrıça Kültü , Bahadınlı Köyü İnkaya Mağarası , Börezli Köyü Fugla Tepe , Dutluca Köyü Deliktaş Kaya Sunağı ve Pelitköy Harmankaya Mağarası gibi büyük  tarihsel önemi olan yerler üzerinde daha çok geniş araştırmalara gerek vardır. Burhaniye ve çevresinde yapılacak araştırmalar, bizi şüphesiz çok daha ileri ve inanılmaz  sonuçlara götürecektir.   

      ŞAHİNLER KÖYÜ CAMİ : Yaklaşık 150 yıllık olduğu tahmin edilen Şahinler Köyü Camii; Türk-İslam aleminde, içerisinde eski hat örnekleri olmayan, buna karşın köy mezarlığı ve Rezelli Değirmeni ile çeşitli doğa ve meyve fresklerinden oluşan süslemeli kubbesiyle çok ayrı özellikte bir camidir. 1993-94 yıllarında Vakıflar Müdürlüğü tarafından Kültür Bakanlığı Anıtlar Yüksek Kurulu denetiminde restore ettirilmiştir.

DOĞAL GÜZELLİKLER , GEZİ VE MESİRE YERLERİ

      ÖREN ve ÖREN PLAJI (Mavi Bayraklı)  : Yalnızca Tarihi değil aynı zamanda Doğal  SİT Alanı olan  ÖREN’deki asırlık palamut ağaçlarının, Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu tarafından tek tek numaralandırılarak koruma altına alınması ile YEŞİL ÖREN kimliği de güvence altına alınmıştır.

      Tertemiz suyu ve ince kumu ile ünlenen Ören Plajı, 2000 yılından beri bu ününü Avrupa Çevre Eğitim Vakfı  (Feee)  tarafından verilen ve artık tüm dünyada  “Denize Girilebilirlik Ölçütü” olan Mavi Bayrak ile tescil ettirmiştir.

      Temiz deniz , tertemiz plaj , yemyeşil dinlenme alanları ve bol tatlı su... İşte bunların hepsini bir arada görebileceğiniz  çok ender yerlerden birisidir Ören.

    TAYLIELİ KÖYÜ  : İlçe merkezine 7 km. , İskele Mahallesine ise 1,5 km. uzaklıkta olan Taylıeli Köyü  Burhaniye açısından tarihi öneminin yanısıra tüm körfeze hakim manzarası ve doğal köy ortamıyla da eşsiz bir dinlence yeridir. Gündüz  yeşilin binbir tonu , akşam güneş batışının muhteşemliği , gece de  körfez ışıklarının denizdeki parıltıları en güzel buradan izlenebilir.

        DUTLUCA KÖYÜ : 2005 yılında turizme kazandırılan bu köyümüz, bir yandan Edremit Körfezi'ne en güzel panoramayı  ve eşsiz güzellikteki doğa yürüyüşü (trekking) parkurunu sunmakta, öte yandan da Deliktaş ve Merdivenli Kaya ile tarihsel önemini ortaya koymaktadır.